Eerder schreef ik in een artikel dat ik niet begreep waarom mensen naar enge films zouden gaan, maar inmiddels snap ik het. Of nou ja, ik weet waarom het gebeurt. Ik snap het nog steeds niet…
Het is namelijk wetenschappelijk bewezen dat mensen het entertaining vinden om bijvoorbeeld een treurige film te bekijken. Een principe dat ook wel bekend staat als de ‘sad film paradox’ (Schramm & Wirth, 2010).
Julian Hanich en zijn collega’s (2014) onderzochten hoe het kan dat een negatieve emotie kan samengaan met iets leuk vinden. Sterker nog, hoe het zelfs kan samengaan met plezier.
De onderzoekers kwamen tot de conclusie dat het verband tussen verdriet en plezier alleen bestaat via ‘verplaatsing’ in een personage. Een negatieve emotie versterkt het gevoel van je verplaatsen in de situatie van de film. Je ergens in verplaatsen zorgt schijnbaar voor een positief gevoel. Daarnaast duidt het op iets positiefs als een film in staat is zulke gevoelens op te wekken.
We onderwerpen onszelf aan enge of verdrietige films omdat we dat gevoel van verplaatsing blijkbaar prettig vinden.
Ik meen te zien dat we dit niet alleen doen als we naar de bioscoop gaan of op de bank hangen – nee, we doen het mentaal ook. Met onze gedachten en ons bewustzijn zijn we in staat onszelf te transporteren naar doodenge, super spannende of diep tragische situaties.
Misschien wel in de hoop dat we ook daarvan een positief gevoel krijgen, alleen is dat helaas niet het geval. Het maakt ons alleen maar bang en verdrietig. Die zelfbedachte films zijn kennelijk te goed toepasbaar op ons eigen leven, waardoor we er teveel in gaan geloven. We vergeten vervolgens dat we die film zelf aan het creëren waren en verwarren hem met de realiteit.
De paradox hierbij is niet dat we blij worden van deze films, maar dat we toch gewoon doorgaan met ze creëren en erin geloven. Iets wat we niet expres doen, maar waar we wel expres mee kunnen stoppen. Niet meegaan in de ellende is ook een optie. Ik weet wel waar ik voor kies. 😉
Referenties
Hanich, J., Wagner, V., Shah, M., Jacobsen, T., & Menninghaus, W. (2014). Why we like to watch sad films. The pleasure of being moved in aesthetic experiences. Psychology of Aesthetics, Creativity, and the Arts, 8, 130-143.
Schramm, H., & Wirth, W. (2010). Exploring the paradox of sad-film enjoyment: The role of multiple appraisals and meta-appraisals. Poetics, 38, 319-335.
