“Nu ben ik weer helemaal terug bij af” zucht hij en zijn schouders zakken moedeloos omlaag. Het idee helemaal opnieuw te moeten beginnen staat hem duidelijk tegen. En zonder van zijn drol een taartje te willen bakken, zag ik iets fundamenteel anders. Ik verheugde me plaatsvervangend op wat er zich nu zou ontvouwen. Welke kant het leven nu op zou bewegen.
We realiseren ons meestal niet dat we eigenlijk in ieder moment terug bij af zijn. Al lijkt dat niet zo te zijn, omdat we continu door een filter van oude en vertrouwde gedachten en de illusie van lineaire tijd kijken naar wat is. Elke ervaring is in essentie compleet nieuw en fris en nog nooit gezien, maar wij menen van alles te herkennen. Patronen, woorden, voorwerpen, situaties, die ander. We zetten ervaringen in de tijd en denken dan dat we op een bepaald punt staan in een traject van a naar b. Al is het maar op de tijdlijn van onze geboorte naar de dood.
We zien het verleden in het nu en dat is in praktisch opzicht handig, maar voor het leiden van ons leven desastreus (ik heb even zin om te overdrijven). Want we missen dan volkomen het wonder van dit nieuwe moment waarin we helemaal opnieuw mogen beginnen. Gelukkig wordt dat vanzelf weer herkend zodra je daadwerkelijk ziet dat het er écht niet toe doet wat er gebeurd is of wat er komen gaat omdat verleden en toekomst uitsluitend in het denken bestaat. (En het huidige moment ook simpelweg een denkprojectie is.)
Als we zeggen dat we ’terug bij af’ zijn, geloven we meestal ook dat er iets te bereiken is. Een punt in de toekomst dat het (alles?) beter zal zijn dat dit, nu, hier. Een moment waarop er iets voltooid is zodat we het streven even kunnen laten en voldoening kunnen voelen (die we dan toeschrijven aan het behaalde doel in plaats van het tijdelijk afwezig zijn van het zoeken).
Wie ziet dat verleden, toekomst en het verhaal over het heden uit denken bestaat, is altijd terug bij af. Hoeft geen idee te hebben over hoe het ‘verder’ moet. Leeft in vrijheid.
Foto © Rob Tol
