In de 19e eeuw bestond er zoiets als ‘drapetomanie’: een ziekte die ervoor zorgde dat slaven wegliepen bij hun eigenaren. Destijds was er geen andere verklaring voor dat gedrag, want slavernij werd door onderzoekers uit die tijd gezien als de natuurlijke staat van zijn voor die groep mensen (Jarvis, 2008).
Nog geen 50 jaar geleden stond homoseksualiteit in de Diagnostic and Statistical Manual (DSM) en werd het dus gezien als een psychische stoornis. In 1973 – helemaal niet zo heel lang geleden – besloot de American Psychiatry Association homoseksualiteit uit de DSM te halen (Drescher, 2015).
Twee voorbeelden van dingen waarvan je je inmiddels niet meer kunt voorstellen dat iemand ze ooit geloofde. Het is gewoon ondenkbaar. Maar vroeger was het de normaalste zaak van de wereld voor de meerderheid van de mensen.
Vroeger werd hier zelfs naar gehandeld – gewoon omdat men dacht dat het waar was. Slaven werden teruggevonden en gestraft voor hun ongehoorzaamheid. Homoseksuelen werden vervolgd.
Maar de definities van psychopathologie veranderen. En verschillen bovendien ook nog eens tussen culturen. De wetenschap is altijd in beweging, net als de mensen zelf. Inzicht kan veranderen, recent onderzoek wijst nieuwe dingen uit en theorieën die nu waar zijn kunnen later gefalsificeerd worden.
Dan kun je je natuurlijk afvragen wat er nog meer niet klopt aan de definities die we nu voor waar aannemen. Op allerlei gebieden. In welke stoornissen geloven we over een paar decennia niet meer? In welke ziekten? Welke behandelen we opeens totaal anders? Of niet meer, omdat ze vanzelf overgaan?
En als het zo veranderlijk is… moeten we de stickers die links en rechts geplakt worden wel zo serieus nemen? Als terminologie zijn de definities handig, maar omdat we nooit weten wat de toekomst brengt schiet je weinig op met er heilig in geloven. Misschien is het daarom wel lekker rustig om er iets minder waarde aan te hechten.
Referenties
Drescher, J. (2015). Out of DSM: depathologizing homosexuality. Behavioral Sciences, 5, 565-575.
Jarvis, G. E. (2008). Changing psychiatric perception of African Americans with psychosis. European Journal of American Culture, 27, 227-252.
