Tijdens een gratis ShiftSessie vertelde mijn gesprekspartner (we noemen haar even Masha) dat ze vaak recalcitrant genoemd wordt omdat ze veelvuldig “nee” zegt en denkt. Zo ook op haar werk waar ze toenemend moeite heeft om zich aan alle richtlijnen te houden over doelstellingen en rapporteren. Ze wil dus eigenlijk stoppen met haar baan en iets leukers gaan zoeken maar heeft innerlijk verzet tegen die stap. Want ze vindt dat ze het moet kunnen, omgaan met die arbitraire richtlijnen en verzonnen doelen. Omdat andere mensen het ook volhouden. Masha constateerde dat ze verzet heeft tegen haar “nee” en dat daar veel pijn, onvrede en ongemak uit voortkomt.
Haar dilemma leek nu tweeledig:
- óf het verzet opgeven, haar nee-gedachten niet serieus nemen en lekker blijven werken waar ze werkt.
- óf haar baan opzeggen en accepteren dat ze niet van regels volgen en doelen stellen houdt. En dan maar accepteren dat ze ‘weer’ recalcitrant is en “ja” zeggen tegen haar recalcitrante karakter.
Voor mij ziet zo’n tweedeling eruit als een heel gebruikelijke manier om naar een dilemma te kijken.
Als ik nog ‘gewoon’ coach zou zijn geweest, was ik ongetwijfeld met haar op zoek gegaan naar de best passende optie van die twee. En naar manieren om de gemaakte keuze met zoveel mogelijk tevredenheid te beleven.
Met inzicht in de 3 principes loopt een gesprek over een dilemma als dit echter heel anders. Dan is er de mogelijkheid om een stap terug te doen. Om niet het dilemma voor waarheid aan te nemen, maar te kijken naar wat er gebeurde vóór het dilemma ontstond.
Wat werd (of wordt er nog steeds) geloofd waardoor het dilemma überhaupt ontstond?
Eigenlijk komen we dan altijd uit op een zelfde soort antwoord: we gaan ervan uit dat we een poppetje in de wereld zijn die van alles en nog wat fout kan doen met allerlei desastreuze gevolgen. We geloven dat het aan ons is om het leven te leiden en dat als we dat niet op de juiste manier doen, met de juiste keuzes en de beste aanpak, dat we dan …
En wat er op die drie puntjes wordt ingevuld, zal iets zijn in de trant van:
Dan… hoor ik er niet bij.
Dan… ben ik niet goed genoeg.
Dan… word ik afgewezen.
Dan … ben ik alleen.
Op de puntjes wordt altijd een onzeker – zo niet angstaanjagend – scenario ingevuld. Dat is blijkbaar hoe het werkt, als we Sydney Banks, de man die de 3 principes als zodanig verwoordde, mogen geloven. Hij wees steeds naar het feit dat onzekerheid altijd de grondslag is van elk onaangenaam gevoel. Ook het onaangename gevoel dat we een dilemma noemen.
Zo beschouwd dealen we dus nooit met een dilemma, maar met onzekere gedachten. Dat biedt een ander licht op dilemma’s. Want onzekere gedachten zijn a) nooit waar alhoewel ze wel waar voelen en b) gestoeld op dat misverstand dat je een poppetje in de wereld bent terwijl het leven jou leidt, in plaats van jij het leven. (Lees bijvoorbeeld dit blogje als je daar iets meer over wilt weten).
Voor Masha betekende deze aanvliegroute – niet naar het dilemma kijken maar daarvóór – dat ze heel veel ruimte en rust ervaarde omdat ze zag dat het niet uitmaakt of er zich een “ja” of een “nee” zal uitspelen. Het dilemma viel weg en hoefde niet langer opgelost te worden nu er vertrouwen werd gevoeld in dat zelflevende leven.
PS: Zin om ook voorbij de oppervlakkige oplossingen te kijken met ons? Schrijf je dan in voor een Shiftdag of de 3-daagse Dieper Inzicht.
