Decennia geleden was het een bekende uitdrukking: “Twee geloven op een kussen, daar slaapt de duivel tussen”. Hij werd gebruikt om aan te duiden hoe moeilijk het zou zijn als in een huwelijk beide partners een andere geloofsrichting hadden. (Eigenlijk een gek gezegde hè? Want hoeveel getrouwde stellen zullen samen op één kussen slapen?).
Gemengde huwelijken zijn allang geen probleem meer. Toch heeft het spreekwoord in mijn ogen nog steeds waarde – maar dan met een net even andere interpretatie.
Stel dat we de “duivel” uit dit spreekwoord opvatten als ongemak zoals stress, angst, besluiteloosheid, et cetera, dan ligt dat ongemak – die duivel – elke nacht op jouw eigen kussen.
Kijk even naar je eigen kussen en dat hoofd dat er op ligt: hoeveel dingen geloof jij die dermate tegenstrijdig zijn dat je er zomaar fiks veel ongemak door kan ervaren?
“Ik moet aardig zijn “tegelijkertijd met “ik moet voor mezelf opkomen” zouden zomaar twee gedachten kunnen zijn die je allebei gelooft maar die elkaar op veel momenten uitsluiten. Of: “Ik wil eerlijk zijn” en “Ik moet een ander blij maken,” zitten elkaar stevig in de weg als je vriendin je vraagt hoe je haar – in jouw ogen – afgrijselijke trouwjurk vindt.
Laten we nog even doorgaan met een paar voorbeelden zodat het voor jou wellicht herkenbaarder wordt wat ik bedoel.
“Ik moet volkomen onafhankelijk van een man zijn” geloven terwijl je óók gelooft in “Mannen willen het gevoel hebben dat hun vrouw hen nodig heeft” brengt je gevoelsmatig in een lastig parket. Want het één sluit het ander vrijwel uit.
“Ik ben meer op mijn plaats in een leidinggevende functie” kan flink schuren als je óók gelooft “Leidinggeven is eenzaam”.
In dat soort gevallen is er sprake van wat in de psychologie een ‘double bind’ wordt genoemd: je zit als het ware aan twee kanten (de twee geloven) vast. Hoe graag je ook wilt, het is onmogelijk om in hetzelfde moment te handelen naar je twee tegengestelde geloofde gedachten. En dat voelt onaangenaam!
Nou zou je kunnen proberen om te herkennen dat wát je gelooft, niet waar is. Maar dat is vaak onmogelijk. Want zodra een gedachte in ons bewustzijn is, is het al geloofd. Er ontstaat een rare innerlijke strijd als we gaan proberen NIET te geloven wat we al geloven.
Dus… wat dan? Hoe kom je af van het schuren en wringen door die twee geloven op één kussen?
Als je op een bepaald vlak in je leven steeds ‘vast’ lijkt te zitten of vaak eenzelfde soort ongemak ervaart, dan kan het best een grappige oefening zijn om eens op te schrijven wat je allemaal vindt, denkt en gelooft over jezelf en het onderwerp in kwestie. Het zou zomaar kunnen zijn dat je een duiveltje ontdekt op je eigen kussen.
En dat herkennen is genoeg. Daarmee wordt helder waar het ongemakkelijke gevoel of de ongemakkelijke situatie steeds opnieuw door ontstaat. Meer is niet nodig. Het zíen van die twee geloven op één kussen is voldoende om ze hun kracht te laten verliezen.
