Soms vinden we het wel eens nuttig om een hardnekkige gedachtetrein even te volgen naar het eindstation. Dat kan heel makkelijk door het ‘en dan’ spel te spelen. Gedachtetreinen van verlangens eindigen meestal op het station ‘dan ben ik (voor altijd) gelukkig’. Stressvolle of angstige gedachtetreinen stranden veelal in ‘dan sterf ik een eenzame en pijnlijke dood’. Beide zijn even illusoir, maar dat inzien is een volgende ‘stap’.
Laatst hoorde ik een andere, ook heel herkenbare route: een gedachtetrein die eindigde (of even haperde?) bij het station ‘dat wil ik niet’ en de constatering: ‘ik ben niet bang voor de dood, maar bang om te leven’. Hoe herkenbaar: levensangst. Je inhouden, op allerlei manieren. Alles onder controle proberen te houden was het in mijn geval vooral. Uit angst om bespot, beschadigd, berooid of verlaten te worden. Vrezen dat er iets ‘mis’ gaat, op welk vlak je dan ook maar kunt bedenken. Of bevriezen omdat je bang bent voor het gevoel van angst zelf.
Voor mij hoort daar de (onbewuste?) wens bij om alleen maar comfort en leuke dingen te ervaren. Uitsluitend zonneschijn en lammetjes. Terwijl we allemaal wel weten dat leven, zoals Syd Banks het zo mooi omschreef, een contactsport is! Er gaan gegarandeerd mensen dood en dingen anders dan je bedacht had.
Nu vroeg ik me in dit kader af: is dat ‘bang om te leven’ misschien ook te omschrijven als ‘bang om te lijden’? Want ik ken eigenlijk niemand die bang is voor plezier en gevoelens van welzijn. Maar we zijn wel bang (gemaakt) voor ongemak in welke vorm dan ook, psychisch of fysiek. En gaat die angst om te lijden niet altijd over een toekomstig moment? (Check dit even voor jezelf. Buiten wat je denkt, gelooft en dus voelt, ben je oké?)
Dan blijft de vraag: ‘hoe houd ik daarmee op?’, ook wel geformuleerd als: ‘hoe laat ik dat los?’, ‘hoe kom ik daar vanaf?’, ‘hoe doorzie ik dit?’ of: ‘hoe overstijg ik dat?’
Het antwoord is eenduidig: begrijp wat er gebeurt. Leven is denken en voelen. Simpelweg beleven. Ervaren. Lijden beschrijf ik vandaag als de weerstand daartegen of het vastgrijpen ervan. Dat gebeurt ook gewoon, én tegelijkertijd hebben we een soort ingebouwde mogelijkheid om te realiseren hoe het werkt en wie we ten diepste zijn. Zo kunnen we het lijden ‘benutten’ om ons daar weer bewust van te worden. En dat is een andere aanvliegroute dan het lijden proberen op te lossen.
Ben je bereid het hele spectrum van de menselijke ervaring te beleven? Dat is wat mij betreft het einde van het lijden en tegelijkertijd het begin van voluit leven. Van het onvoorwaardelijke geluk dat wij in de aanbieding hebben. En de uitvoering van de wens van Syd Banks om mensen te leren niet bang te zijn voor hun ervaring.
Image by photosforyou from Pixabay
