Ken je het filosofische gedachtenexperiment over de boom die omvalt in het bos? Het gaat om deze uitspraak: “Als een boom in een bos omvalt en er is niemand in de buurt om het te horen, maakt hij dan een geluid?”
Ik doe in dat kader graag even een alternatief gedachtenexperiment met je. Eentje die meer relevantie heeft in het dagelijks leven, namelijk: “Als je faalt en er is niemand in de buurt die er iets van vindt, faal je dan wel?”
Recent viel het me weer eens op dat het zó anders voelt als je ‘faalt’ of iets ‘verkeerd’ doet terwijl er toeschouwers zijn dan wanneer je alleen bent. Of als je boos wordt op jezelf in plaats van er niet bij stil te staan. Ga maar na:
Je neemt op de snelweg de verkeerde afslag. Ben je alleen, is de kans groot dat het enige dat je denkt is “Oeps, bij de volgende afslag even rechtsomkeert”. Tenzij je al een beetje laat bent voor een belangrijke afspraak. Zit je partner naast je in de auto, is het misschien reden voor een ruzie (zat je nou alweer niet op te letten?!).
Of je laat iets uit je handen vallen. Ben je alleen thuis raap je het gevallen glas op en feliciteer je jezelf met de keuze voor zulk stevig glaswerk. Was je al een beetje verdrietig, is een gebroken glas misschien wel reden voor een interne zelfhaatmonoloog. Laat je midden in een drukke stationshal een kopje koffie uit je handen vallen, raak je in paniek omdat je niets om handen hebt om de macchiatoplas mee op te ruimen.
Het lijkt wel alsof ‘falen’ alleen maar falen is als er iemand in de buurt is om het te zien. Iemand die misschien wel iets denkt over onze ‘domme actie’, over ons als persoon of over dat wat er gebeurde. Iemand anders, of jijzelf dus. Als je toevallig in een kritische bui bent. 😉
Grappig, vind je niet? Precies dezelfde gebeurtenis kan in twee situaties een totaal ander gevoel bij je oproepen. Terwijl het nog steeds gebeurt. Er is alleen niemand die zich er druk over maakt. Blijkbaar bepalen je gedachten in het moment over jezelf of over wat anderen van je vinden dus voor 100% je reactie. En in die wetenschap: voelt falen dan nog wel als falen? Ik ben benieuwd…
Een late reactie. Deze blog kwam weer boven drijven nav de blog over ‘inside out’. Heel boeiende vragen hierboven. De vallende boom doet me denken aan de vraag van Einstein; ‘Bestaat de maan alleen doordat wij ernaar kijken?’
Heb inderdaad nogal eens in mijn leven gedacht ‘Wat fijn dat niemand dit gezien heeft!’? Maar het maakt steeds minder uit. Omdat ik er zelf minder van vind. Hoe minder persoonlijk alles wordt hoe meer alles gewoon gebeurt. (Vaak) zonder oordeel. En ja, maakt die boom geluid als er geen waarnemer is om geluid te ontvangen? Als er niet ervaren wordt? Fijn om over te mijmeren…