Laatst dacht ik verdwaald te zijn, samen met een trainee, in het Soester bos vlakbij ons kantoor. Ik opende mijn Google Maps app en we liepen een tiental stappen in de richting waarvan we vermoedden dat het de juiste was. Ineens stonden we op een punt dat we beiden herkenden oftewel: ons herinnerden. En daarmee kon de app weer dicht. We hadden ons georiënteerd en we wisten de weg terug.

Omdat zij en ik allebei vaststelden dat wij sterren in het verdwalen zijn (althans, dat geloofden we), kwam er een mijmering op gang over ‘oriëntatie’. En werd opgemerkt dat het ‘ikje’ zich voortdurend moet of probeert te oriënteren in tijd, ruimte en materie. In het levensverhaal waarin het de hoofdrol lijkt te spelen. Zonder die oriëntatie voelt het zich onveilig of onzeker. Onwetend ook. Het moet weten waar het is!

Op psychologisch niveau, oftewel: als je al de aanname hebt gedaan dat je een persoontje bent, is het natuurlijk wel eens handig om te weten waar je bent. Wat je locatie is, als je onderweg bent van A naar B, zoals de trainee en ik naar kantoor. Maar het leven (het totaal van bewegingen in Mind) is van zichzelf niet onderweg ergens vandaan of naartoe. Dat maken wij er van, dat verzinnen wij er bij, binnen de illusie van tijd, ruimte en materie.

Leven IS. Ook zonder oriëntatie.

Misschien is het jou wel eens gebeurd of is het zelfs je dagelijkse ervaring: je wordt wakker en je weet even niet waar je bent en wat de tijd is. Of, nog een stapje ‘verder’; je kunt even niet vinden WIE je bent. Het verhaal van ik is nog niet opgediept (her-innerd!) of ‘aan’ gegaan. Is dat niet wonderlijk? Zo’n moment vóór de oriëntatie plaatsvindt? Waarin leven gewoon IS?

Even is er puur het ZIJN en een volgend moment, als de oriëntatie in tijd, ruimte en verhaal heeft plaatsgevonden (en dat gaat razendsnel!) speelt er zo’n heel mensenleven. Met een verleden, een agenda, een plek om te verblijven of je naartoe te bewegen, rollen die gespeeld moeten worden, dingen te doen en te bereiken, alle gedachten en gevoelens die je daarbij hebt, enzovoorts enzovoorts. Geen probleem. Totdat je die persoonlijke oriëntatie héél serieus gaat nemen. Als de enige waarheid gaat zien.

En dat is van zichzelf eigenlijk ook geen probleem, het voelt alleen heel verkrampt.

Het voelt voor mij een beetje alsof de oneindige ruimte van je ware natuur, die pure intelligentie en dat grenzeloze bewustzijn, zich in zo’n moment (en in elk moment!) na het wakker worden vernauwt en een oriëntatiepunt vindt binnen de illusie van tijd, ruimte en materie. En daar ben ‘ik’ dan (en ik check direct of er iets gedaan moet worden).

Merk jij ook dat je steeds de neiging hebt om je te oriënteren? (En dan bedoel ik voorbij de puur praktische zin van even checken of je wel op de route naar kantoor zit en hoeveel tijd je nog hebt voor de volgende afspraak.) Misschien uit het zich in vragen als: waar sta ik op de carrièreladder? Waar zitten we nu in onze relatie? In welke fase van mijn leven bevind ik mij? Waar moet ik heen en met welke volgende stap? Hoe positioneer ik mij ten opzichte van deze vriend, manager, buurman? Goed bekeken héél vage vragen allemaal.

Ik ga nog een stapje ‘verder’ door te beweren dat zelfs praktisch lijkende vragen als ‘hoe ver ben ik op weg naar een ton op de bank?’ Of: ‘hoeveel weeg ik nu en hoeveel kilo moet er nog af of bij?’ totaal voorbijgaan aan de grilligheid van het leven zelf dat helemaal niet lineair is. Vanuit het niets kan er iets groots ontstaan en op dezelfde manier kan alles wat je denkt te zijn of hebben zomaar in dat niets verdwijnen. Wat heeft oriëntatie dan voor zin? Is het niet gebaseerd op een misverstand over de aard van het leven (en jouw aard)?

En je hoeft er niet mee op te houden hè, met die oriëntaties in tijd, ruimte en materie. Dat gebeurt toch gewoon. Maar gezien wat ze zijn (pogingen om het verhaal van een losse ‘ik’ in stand en begrijpelijk en veilig te houden) kunnen ze ook zomaar verdwijnen in het Niets. Misschien neemt de behoefte aan oriëntaties af. Of worden oriëntaties niet meer zo serieus genomen. Komt er bijvoorbeeld op de vraag:” waar sta jij in dit debat?” het antwoord: “op de vloer. Kennelijk.” En wordt de ultieme zekerheid gevonden in de realisatie dat je ware natuur de niet-georiënteerde Mind is.