Laatst mocht ik aanschuiven bij een groep vrouwen die waren uitgenodigd om te komen brainstormen over de problemen van andere groepen vrouwen. Die laatste waren ingedeeld in alleenstaande vrouwen met kinderen, vluchtelingen- en migrantenvrouwen en financieel niet onafhankelijke ZZP vrouwen. Ons was gevraagd vooral buiten de box te denken. Dat vond ik eigenlijk al hilarisch, in combinatie met de hokjes waar de vrouwen-met-problemen al op voorhand in waren gestopt en vanwege de aanname dat hun problemen feitelijk waren, maar het leek me mijn taak niet om de aanwezigen dáár nu direct op te wijzen.
Mijn groep mocht verzinnen op welke vragen de ZZP-ers antwoorden wilden. Eén van de vijf vrouwen reageerde, op een blijkbaar wat al te creatief denkbeeld uit mijn hoge hoed: “ja, maar als je in een tekortsituatie leeft, dan daalt je IQ een behoorlijk aantal punten, hoor. Dat is wetenschappelijk bewezen.” De box die dat al inhield negerend, zag ik onmiddellijk een peutertje voor me dat toevallig geboren was in wat wij een tekortsituatie zouden kunnen noemen. In een bijstandsgezin of derde wereldland misschien. Zonder echt speelgoed, want daar is dan geen geld voor. In oude of versleten kleren. En ik kon me niet aan de indruk onttrekken dat zo’n kleintje net zo creatief was als zijn leeftijdsgenoten in andere, rijkere omstandigheden. Kinderen met veel speelgoed en mooie merkkleding. Ik zag het ‘arme’ en het ‘rijke’ kind samen aan een zandkasteel bouwen. Zou de eerste zich belemmerd voelen door een gevoel van tekort? Zou de tweede zich vrijer voelen met het idee van overvloed? Of zit die tegenstelling alleen in het hoofd, in het conceptuele brein van de mens die denkt te weten wat ’tekort’ en ‘overvloed’ betekenen?
Zonder armoede te ontkennen of daar iets aan af te doen; kunnen we constateren dat creativiteit is wat je in essentie bent? Voordat je gaat geloven in allerlei concepten en je laat ‘beperken’ door wat je hoofd onmogelijk toeschijnt? Voordat je jouw omstandigheden ziet als een min of meer vast gegeven met gevolgen en betekenis? Leuk om daar eens buiten de box over te mijmeren 🙂
