“Sinds ik mijn ontslag heb aangekondigd, gaat het werk nóg makkelijker” meldde laatst iemand en met die woorden ging er een ‘deurtje in mijn hoofd’ open. Ik probeer te omschrijven wat er (woordloos) gezien werd, waarmee leven ook voor jou wellicht weer makkelijker mag.
Het idee dat we nuttig, belangrijk, effectief of wel goed genoeg moeten zijn en presteren is een gedachte waar we hardnekkig en heilig in geloven. In de baan of het bedrijf dat we hebben, binnen een relatie van welke aard dan ook, als opvoeder of begeleider, met betrekking tot het lichaam; eigenlijk in het hele leven. Wij nemen verantwoordelijkheid voor resultaten.
Verantwoordelijkheid voor het goed invullen van die baan. Verantwoordelijkheid voor het goed reilen en zeilen van je bedrijf. Verantwoordelijkheid voor het goed lopen van de relatie. Verantwoordelijkheid voor hoe onze kinderen opgroeien en ‘opdrogen’. Verantwoordelijkheid voor het uiterlijk (tot op zekere hoogte) en de conditie en gezondheid van ons lichaam. Verantwoordelijkheid voor het ‘hebben’ van een prettig leven waarin alles een beetje ‘goed’ gaat.
Een verantwoordelijkheid die we eigenlijk helemaal niet kunnen hebben. Want leven speelt zich van moment tot moment af zoals het zich afspeelt. Onvoorstelbaar onvoorspelbaar. Niet controleerbaar of zelfs maar werkelijk (objectief) meetbaar.
Toch speelt dat idee (dat geloof!) van verantwoordelijkheid vaak een rol in alles wat we doen. En als we het heel groots en belangrijk en waar achten, raken we verkrampt en van weeromstuit minder effectief en minder creatief. Kenmerken van verkrampt zijn. Terwijl het hele idee van verantwoordelijkheid illusoir is en ons geloof daarin best makkelijk te tackelen. Kijk voor deze gelegenheid gerust even terug.
Hoe ging het tot nu toe met alle verantwoordelijkheid die je nam? Was het bij jou misschien ook zo dat sommige dingen ‘lukten’ (gingen zoals jij vond dat het goed was) en andere dingen niet slaagden? Deed je alles keurig volgens de regels, maar gebeurde er onverwacht iets heel anders, terwijl het een andere keer precies naar wens verliep? Waren er wel eens invloeden, componenten, weers- of economische omstandigheden en mensen waar je geen grip op had?
Het doorzien van het misverstand van verantwoordelijkheid en het verdwijnen van het geloof daarin bevrijdt jou van verkramping. Zo worden dingen (handelingen) die van je gevraagd worden, simpelweg dingen om te doen. Of te weigeren. Verdwijnt langzamerhand je agenda en ligt vanzelf de aandacht bij de handeling, niet op het eindresultaat of de beloning in de vorm van geld, waardering of aanzien. Met een helderheid die niet langer vertroebeld wordt door een vage angst voor falen of ontslag of het predikaat slechte ouder of ongeschikte partner, kortom; de angst voor ‘negatieve’ consequenties voor jou persoonlijk. En dat blijkt dan ook nog eens ‘effectiever’ te zijn, zonder dat je doel effectiviteit was.
Zo kan het er voor je uit gaan zien (en voelen) dat je werkt alsof je al ontslag hebt genomen. Relateert alsof de relatie al voorbij is. Opvoedt alsof het kind al perfect is. Onderneemt alsof je al failliet bent. Leeft alsof je al dood bent. Nogmaals; niet als opdracht! Dat is het paard achter de wagen spannen. Het is simpelweg een mogelijke bijwerking van inzicht. Een realisatie over wat dit leven in de vorm eigenlijk is. Een prachtig samenspel en eindeloze stroom van een Universele Energie, Denken en Bewustzijn. De vrijheid die daarin zit, verwijst naar een grotere ‘waarheid’.
De waarheid dat wie je in essentie bent nooit wordt geboren; dat is ‘slechts’ het verhaal. Het concept dat bij de conceptie is ontstaan, zoals laatst in de appgroep van onze opleiding werd gegrapt. En in het verhaal moet je presteren op je werk en zijn doelen behalen belangrijk. In het verhaal hangt er veel af van het bestaan of ontbreken van een relatie. In het verhaal moet de ontwikkeling van je kind verlopen volgens vooraf vastgestelde, acceptabel geachte normen. Net als je eigen lichaam. In het verhaal is de veiligheid, het aanzien en de vorm van het persoontje cruciaal en angst de drijfveer.
Wat je in werkelijkheid bent, voorbij het verhaal, is eeuwig, eindeloos en universeel. En wie daar ook maar een beetje zicht op of gevoel voor krijgt, ontslaat zichzelf automatisch van het idee van (grote?) verantwoordelijkheden.
Betekent dat desinteresse en apathie? Welnee, het houdt de vrijheid in om voluit te spelen zonder zorgen over de uitkomst. Heel natuurlijk.
Image by Gerd Altmann from Pixabay
