Is het je wel eens opgevallen hoe erg we onszelf als mensen kunnen opfokken? Over werkelijk alles, volgens mij. Het verkeer, je baas of collega’s, vrienden en familieleden (je schoonmoeder bijvoorbeeld ;-)), deadlines, de belastingdienst, de politiek… The list goes on and on.
Wat ik er zo interessant aan vind is dat dat opfokken over iets of iemand alles eromheen ook verpest. Je baas vraagt je om iets te doen wat je niet leuk vindt en je baan lijkt opeens een stuk minder leuk dan vijf minuten eerder. Je schoonmoeder maakt een opmerking over de staat van je huis en de rest van de dag is ellendig. Of – zoals ik ooit meemaakte – een professor vertelt te lang over de architectuur van Tbs-klinieken, wat de rest van de collegereeks én het vak verpest.
Het wordt steeds makkelijker om de ‘irritante dingen’ die gebeuren te herkennen. De professor in kwestie had ook een vreselijk monotone manier van spreken en stond bovendien te ver bij de microfoon vandaan. Dat resulteerde in lastig te volgen colleges. Om nog maar te zwijgen van de niet echt ethisch te noemen termen die hij gebruikte voor mensen met persoonlijkheidsstoornissen. En de colleges waren bovendien verplicht. Belachelijk!
Het resultaat: je bent je 98% van de tijd aan het ergeren als een specifiek persoon bij je in de buurt is of je je in een bepaalde situatie bevindt. Niet echt een leuke staat van zijn als je het mij vraagt. En het kost nog veel energie ook. Ik kwam altijd uitgeput thuis na de colleges van die professor.
Het boeiende is natuurlijk dat het allemaal in je hoofd gebeurt – je hebt een bepaalde gedachte en blijft daarbij stilstaan. De focus ligt op het probleem dat je waarneemt. Buiten dat kan je niets zien. Vaak doen we dit net zo lang tot de negatieve ervaring gerepliceerd kan worden. Dat zien we dan weer als bevestiging van hoe vervelend het allemaal is.
Als je er met een frisse blik naar kon kijken zou je ervaring een volgende keer misschien heel anders kunnen zijn. Het verleden geeft tenslotte geen garanties voor de toekomst.
De best manier daarvoor? Je realiseren waar de gevoelens vandaan komen. Het voelt heel redelijk, maar feitelijk heb je de situatie volledig zelf geconstrueerd. Je gedachten maken dat je er met je bewustzijn een prachtige (maar ook diep tragische) voorstelling van kunt maken. Een voorstelling waarin jou continu onrecht wordt aangedaan. Een voorstelling die (zoals alle voorstellingen) niet de realiteit van het moment laat zien. Je mag best in de zaal blijven zitten om te kijken, maar je hoeft niet bang te zijn dat het verdere implicaties heeft.
