Wat er in communicatie (of eigenlijk gewoon in het leven) vaak gebeurt, is dat we dingen persoonlijk nemen. En dat is een interessante valkuil. Want als we iets persoonlijk nemen, voelen we ons vaak rot, ongemakkelijk, beschaamd of afgewezen.
Dat persoonlijk nemen gaat razendsnel. Een paar voorbeelden:
- Er wordt iets algemeens gezegd tijdens een werkoverleg of op een verjaardag en je betrekt het meteen op jezelf. Bijvoorbeeld: “Vrouwen kunnen niet autorijden.” Als jij een vrouw bent, denk je misschien direct: “Maar ik kan dat wel!” of “Hoe durf je dat te zeggen?”
- Je ziet een reclame op tv van een gezellig gezin in een warme keuken en ineens denk je: “Bij mij is het helemaal niet zo gezellig” of “Ik sta nooit zo samen met mijn partner in te koken.”
- Je loopt langs een terras en je vangt een blik op van iemand die iets tegen haar vriendin zegt. Haar ogen volgen jou en je denkt direct: “Zou dit over mij gaan? Wat is er mis met me?”
Misschien herken je één van deze voorbeelden. Of misschien heb jij andere. Hoe dan ook: zaken persoonlijk nemen kan behoorlijk in de weg zitten in communicatie met anderen.
Want zodra we iets persoonlijk nemen, treedt er direct een aanval- of verdedigingsreactie in werking. Die belemmert helder luisteren én zaken in perspectief zien. Je kan dan zomaar kwade bedoelingen horen, terwijl iemand iets totaal neutraal bedoelt of misschien vanuit zijn eigen onzekerheid of angst iets zegt. Maar als je in de ‘ik word aangevallen’-modus bent geschoten, kun je dat niet meer zien en is een open gesprek vaak per direct onmogelijk geworden.
In mijn ogen zijn er twee inzichten die er volautomatisch voor zorgen dat je dingen minder (snel) persoonlijk neem.
1. Inzicht op psychologisch-persoonlijke niveau: jouw geloofjes.
We geloven van alles over onszelf en de wereld. Als iets je raakt, komt dat meestal niet door wat die ander zegt of doet, maar door wat jij gelooft. Een opmerking komt alleen binnen als jij zelf een (negatief) geloofje hebt over het onderwerp in kwestie. Ik geef je graag twee (persoonlijke ;-)) voorbeelden om dit helder te maken.
Ik heb weinig tot geen gedachten over mijn omvang. En mijn hele leven heb ik te horen gekregen dat ik “zo’n goeie kont” heb – en blijkbaar geloof ik dat nog steeds. Dus toen mijn vriend laatst zei: “Ga je even opzij met je dikke billen” gebeurde er helemaal niks. Ik ging opzij. Punt. Er was geen geloof dat geraakt kon worden waardoor ‘persoonlijk nemen’ vanzelf achterwege bleef.
Heel anders was het toen mijn vader, in de laatste week van zijn leven – ziek en dement – heel boos op mij werd en zei dat ik een slechte dochter was. Dat nam ik wél heel persoonlijk. Ondanks het feit dat ik analytisch begreep dat ik zijn boosheid niet serieus hoefde te namen, voelde ik emoties door me heen razen. Blijkbaar geloofde ik dat een dochter haar vader niet boos mag maken. (Alsof dat kan… maar dat is een verhaal voor een ander blogje)
Moet je dan hard aan de slag om je geloofjes te achterhalen en te vernietigen? Nee, het mechanisme herkennen is genoeg om er steeds minder last van te hebben, zeker als je het combineert met inzicht op het tweede niveau:
2. Inzicht op universeel/spiritueel niveau
Op dit niveau kun je iets heel anders herkennen, namelijk dat het leven nooit persoonlijk is.
Het leven is een voortdurende stroom energie. Net als een rivier een voortdurende stroom water is. En soms ontstaat er in dat stromende water een draaikolk. Die draaikolk lijkt een op zichzelf staand object te zijn, waar we samen naar kunnen kijken en over praten. Maar die draaikolk ís niets zonder de rivier. Hij bestaat bij de gratie van het stromende water.
Zo is het ook met jou en mij. We lijken losse personen te zijn, afgescheiden van elkaar, maar in werkelijkheid zijn we onderdeel van de allesomvattende (levens)energie. ‘Mind’, noemen we dat vanuit de 3 principes. ‘De Eenheid’ of ‘Het Universum’ zeggen andere stromingen en binnen religies wordt het ‘God’ genoemd (waardoor het gelijk een persoon lijkt en dat is nou juist het tegenovergestelde van waar ik hier naar probeer te wijzen).
Wat wij ‘persoonlijk’ noemen, is een tijdelijke verschijning in iets groters, gecreëerd door de werking van de 3 principes en kán daarmee niet persoonlijk zijn. Het kan zo voelen, maar het is het nooit. Dat herkennen/weten/zien, kan veel veranderen.
PS: Die twee niveaus hierboven, zoals die binnen de 3 principes te herkennen zijn, bieden waardevolle inzichten die het leven een stuk makkelijker maken. Hoe dieper je ‘grounding’ (inzicht in de 3 principes), des te makkelijker wordt het. Voor wie zin heeft in een diepere grounding, is het zes maanden durende programma Time2Shift ontwikkeld.