In gesprek met een natuurkundige bekeken we het gegeven dat er kwantummechanische proeven zijn gedaan waaruit blijkt dat de ‘superpositie’ van een atoom (mogelijke toestanden die tegelijkertijd bestaan) ‘instort’ door een meting of een waarnemer in de mix te gooien. Bijzonder interessant.
Even heel erg simpel, en waarschijnlijk niet helemaal correct, gezegd: er zijn alleen mogelijkheden (potentie, golfjes) die door een meting of een waarneming worden gereduceerd tot een werkelijkheid (oh, dáár is de atoom/ het deeltje!). Mogelijkerwijs zegt dit iets over de aard van het leven. Maar het gaat in dit stukje even over de waarnemer in het experiment.
Want wat blijkt; het is in de kwantumnatuurkunde helemaal niet duidelijk wie of wat die waarnemer nu eigenlijk is. Huh?! Gooien we zomaar ineens een kennelijk onmisbaar element in de wetenschappelijke mix zonder te definiëren of weten wat dat precies is? Later zocht en vond ik een artikel dat hier dieper op ingaat. Voor de liefhebbers. Of voor wie zich verveelt, want het is nogal een lang stuk 🙂 .
Het deed mij in ieder geval denken aan hoe wij als mensen vaak met elkaar communiceren.
We zeggen bijvoorbeeld: ik heb een probleem, ik denk dat ik niet zal slagen in het leven, ik ben bang dat…of ik ben bang voor…We zeggen: ik heb veel gedachten, ik zit in een burn-out, ik ben een slechte ouder, ik heb een verslaving, ik vind daar niets aan, ik maak me zorgen, ik zit in een relatie, ik geloof dat ik niet goed genoeg ben…of ik geloof in…We vragen: wat doe ik met..? Hoe doe ik..? Of: past dit wel bij mij?
Dat is allemaal heel gewoon. Niemand zal je gek aankijken bij dergelijke mededelingen of vragen. We gaan ook gerust, en vaak zelfs gretig, aan de slag met het gecommuniceerde probleem. Met het idee, met het gevoel, met het vraagstuk of met de verslaving.
Maar zelden vragen we ons af wie die ‘ik’ nu eigenlijk is. We gooien ‘m zomaar in de mix van de menselijke ervaring, maar wat is het? Bedoelen we het lijf, het brein, het bewustzijn, het levensverhaal, die waarnemer? Heeft die het probleem, de gedachte, het gevoel, de verslaving of de vraag (gecreëerd)? En moet die dan behandeld worden? Veranderd? Verbeterd? Vrijgemaakt? Of wordt dat voor jou nu ook een beetje een vreemde beweging, als we niet eens weten waar we mee te maken hebben?
Het lijkt wellicht een onpraktische vraag, maar het kan je toch even stilzetten en uitnodigen om ‘dieper’ te kijken dan je gewend bent. Wie of wat is de ‘ik’ waar alles aan opgehangen wordt? De ‘ik’ die zo achteloos en uit gewoonte in de mix wordt gegooid? En het antwoord (als er al een antwoord is, hè?) kan wel eens een fundamenteel ander uitgangspunt voor het leven inhouden.
Afbeelding van Sarah Richter via Pixabay
