Ik las de vraag in het Whatsappje en stond gelijk in vuur en vlam. Het was een angstig soort vuurtje dat ik door mijn lijf voelde trekken. En voor ik het door had, greep het binnenbrandje om zich heen en benam me de adem.
“GEVAAR!” schreeuwde mijn lijf.
“STEL JE NIET AAN!” riep mijn brein terug in een poging het vuurtje te blussen.
Waar we graag zeggen dat de waarheid in het midden ligt, was dat hier beslist niet het geval.
De vraag die ik las, was eigenlijk niet eens zo heel bijzonder – sterker nog: nu, een paar weken later, weet ik niet eens meer wat de vraag was. Maar blijkbaar raakte het aan een oud en pijnlijk geloofje en waren sensaties van angst het fysieke gevolg daarvan.
Op zich niks mis mee, maar: de Pavlov reactie was blijkbaar dat dit gevoel onmiddellijk (ONMIDDELLIJK) weg moest. Vandaar het geroep-toeter van mijn brein dat ik me niet aan moest stellen.
Ik zie dit systeem bij veel mensen aan het werk. Er komt – schijnbaar vanuit het niets – een onaangename sensatie op en die mag niet. Dus worden er in razend tempo argumenten bedacht waarmee het vuurtje van de ongewenste sensatie of emotie, geblust moet worden.
Helaas werken die dit-mag-niet-gevoeld-worden gedachten niet erg goed als blusmiddel. Sterker nog, de weerstand tegen de sensatie lijkt olie op het vuur te zijn en de vlammen te doen oplaaien. Voor je het weet, zit je in een soort vicieuze cirkel van gevoel > weerstandsgedachten > meer gevoel/sensaties > meer gedachten > meer gevoel die een complete binnenbrand vormt waar je door verteerd lijkt te worden.
Logisch, die binnenbrand, want elke gedachte wordt gevoeld. Dus dan krijg je zoiets als dit:
- angstig gevoel bij lezen appje (vuur!)
- “Stel je niet aan” gedachte (blusmateriaal) die …
- een gevoel oproept (oplaaiend vuur) waardoor bijvoorbeeld deze gedachte opkomt:
- “Wat ben ik toch een muts dat ik hier van schrik” (meer olie) en die gedachte…
- brengt (ongewenst) een sensatie/gevoel met zich mee die we proberen te blussen door een gedachte als:
- “Het is maar een gedachte, het is maar een gedachte, het is maar een gedachte maar het gevoel gaat niet weg!” en dat denkzinnetje…
- brengt (ongewenste) sensaties/gevoelens met zich mee waardoor het vuur harder gaat branden in plaats van zachter…
enzovoort, enzovoort…
Gelukkig is de oplossing simpel: het vuurtje even laten razen zodat het vanzelf met een sisser kan doven. In praktijk is dat doven meestal binnen 2 minuten het geval. Alsof er een natte krant wordt aangestoken die even vlam vat en al snel weer pfffff… weg is.
Fijn om te weten: ons lijf is totaal ingesteld op het ondergaan van dit soort korte binnenbrandjes en kan er prima tegen. Waar het lijf minder goed tegen bestand is, is het oplaaiende vuur door de licht ontvlambare blusgedachten die we erop gooien. Dat lijkt een spanning en stress in het lijf in stand te houden die op termijn voor psychologische of fysieke klachten zorgt.