“Hou die gedachte vast” las ik op een poster op een deur in een eetstoornissenkliniek. Ik geloof dat het een soort grapje was. Iets in het kader van wat iemand in therapie had geleerd. Maar toch was ik een beetje verbaasd.
Wie zou dit soort advies geven? Waarom? En waarom vond iemand het een goed idee om deze herinnering op zijn of haar deur te plakken? Dat helpt toch niet bij de behandeling van een eetstoornis? Realiseren ze zich dan niet dat je je gedachten helemaal niet vast KUNT houden? Nee, blijkbaar niet. En met diegene een groot deel van de rest van de wereld.
Best logisch ook. Gedachten lijken héél echt en blijvend. Ze lijken ruimte in je hoofd in te nemen en steeds maar weer naar boven te komen. En je bepaalde gevoelens te geven. Dus lijkt het handig om positieve gedachten vast te proberen te houden. Dan is er minder ruimte voor de negatieve en daardoor voel je je misschien beter.
Het jammere aan dat idee is echter dat het veel werk is om als een soort gedachtenpolitie te werk te gaan in je eigen hoofd. En het er bovendien voor zorgt dat we ons extra slecht gaan voelen als het niet lukt om ons fijn te voelen. Dan werken we blijkbaar niet hard genoeg om aan leuke dingen te denken. Of is er iets mis met ons. En als vanzelfsprekend roept dat extra gevoelens van frustratie en boosheid op, waardoor er een soort vicieuze cirkel ontstaat.
Het is allemaal gebaseerd op een misverstand.
Gedachten zijn vluchtig. Zelfs als je het zou willen zou het nog niet mogelijk zijn om precies dezelfde gedachte voor een langere periode van tijd aan één stuk door te denken (probeer het maar eens ;-)). En dus is er geen sprake van ‘ruimte’ in je hoofd die opgevuld zou moeten worden met fijne gedachten en mooie herinneringen. Want ook dat soort gedachten zullen weer plaats maken voor andere.
Dat is een bevrijdend inzicht, omdat het maakt dat de gevoelens die bij de gedachten horen ook niet meer als blijvend gezien hoeven te worden. Waardoor het makkelijker is om wat je voelt of denkt te laten voor wat het is.
Stel je eens voor hoe lekker het zou zijn voor mensen met (en zonder!) psychologische labels zoals ‘anorexia’, ‘depressie’ of ‘burn-out’ als ze zich zouden realiseren dat ze hun gedachten niet vast kunnen houden of hoeven te houden?
Dan hoef je niet te schrikken van ongewenste gedachten of te balen dat gewenste verdwijnen omdat je meer en meer gaat merken dat gedachten in een eb en vloed komen en gaan. Onmogelijk om vast te houden. Met die wetenschap – dat gedachten ongrijpbaar zijn – komt ook het inzicht dat je niets met gedachten hoeft. Je hoeft ze niet vast te houden en ook niet los te laten want ze zijn slechts een energie die komt en gaat.
Wauw. Wat een rust zou dat opleveren.
