‘How to build the habit not to take things personally‘ was de titel van en artikel dat ik ergens voorbij zag komen. Het trof mij, dit lezend, opnieuw hoezeer we gewend om zijn dingen die we graag willen (in dit geval dus dingen niet persoonlijk nemen) te zien als iets waar we mee moeten oefenen. Iets waar we naartoe moeten werken. Een goede gewoonte van moeten maken. Ik moest denken aan de veelbesproken term ‘build back better‘. Wat dan ook nog impliceert dat er eerst iets af te breken valt.
En zeker; een nieuwe gewoonte is wel te trainen, zoals je ook een hond kunt africhten of een robot kunt programmeren. Maar het vergt veel moeite, veel nadenken en evalueren. Met het ‘gevaar’ van schuldgevoel en zelfverwijt als de training mislukt en de nieuwe gewoonte niet wordt uitgevoerd. “Hè, nu neem ik het tóch weer persoonlijk. En ik had me nog zo voorgenomen dat niet meer te doen!”
Dat mag en kan makkelijker. Natuurlijker ook. Vanzelf. Kijk je mee?
Eigenlijk is het best eenvoudig te herkennen dat heel jonge kinderen die nog geen taal (gedachten) hebben geleerd, niets persoonlijk nemen. Je kunt zo’n baby vertellen dat jij vindt dat het wel heel dikke beentjes heeft, of een raar kaal koppie, maar dat brengt intern niets teweeg bij de kleine. Je kunt de baby meedelen dat het geen rooie eurocent op de bank heeft staan, maar daar zal het niet van in paniek raken. Je kunt het een pissig mailtje voorlezen dat een familielid heeft gestuurd, maar daar zullen geen conclusies uit worden getrokken.
Persoonlijk nemen is aangeleerd. En het geeft niets dat die gewoonte is ontstaan. Daar ben je niet schuldig aan of persoonlijk (!) verantwoordelijk voor. Maar wat ons betreft hoef je het ook niet in een moeizaam proces om te keren door een andere gewoonte aan te leren. Je hoeft niet je best te doen om iets beters op te bouwen. De makkelijke weg is: je écht realiseren dat NIETS van zichzelf persoonlijk IS.
De realisatie dat iets AL ZO IS, behoeft geen oefening en geen opbouw. Hooguit het doorprikken van een misverstand. Van een geloof. In dit geval: dat dingen wél persoonlijk zijn.
Het is het levensgrote verschil tussen ergens vanaf willen en dus ergens anders naar streven (build a habit!) en doorzien dat er per ongeluk iets geloofd werd wat geen grond heeft in de werkelijkheid. Iets wat van zichzelf gewoon NIET ZO IS.
Dit moet je natuurlijk allemaal niet van mij aannemen (dan zou je een nieuwe geloof krijgen), maar kun je wél zelf ontdekken. Als je nieuwsgierig in deze richting kijkt, je rustig afvraagt hoe de menselijke ervaring werkt en wat nu eigenlijk jouw ware natuur is, kan het zomaar duidelijk worden. Kan het ‘binnenkomen’ als een écht inzicht dat alles vanzelf verandert. Afbreekt!
