Laatst schreef één van onze facilitators in opleiding een mooi blog over het zogenaamde geboorteplan waarin hij concludeerde dat elk plan een gedachte was ‘over hoe het zou kunnen zijn, gegeven dat je het in essentie niet weet’. Een eenvoudige constatering, op het eerste gezicht, en het maakt ons bewust van het feit hoeveel energie we steken in het maken van plannen en hoe vaak we dat doen. Zonder in de gaten te hebben dat het slechts gedachten zijn. Zonder ons te realiseren dat we niets kunnen weten over het volgende moment.
Een plan voor de dag of voor morgen, een bedrijfsplan, vakantieplannen, je pensioenplan; dat zijn de herkenbare plannen. Geen probleem, zolang we niet denken dat ze uit moeten komen. Maak ze gerust. Wat we echter vaak over het hoofd zien, zijn de plannen die we niet als zodanig hebben benoemd. We weten pas dat we zo’n plan hadden, als we schrikken van wat er zich voordoet en bijvoorbeeld roepen ‘dit loopt helemaal mis!’ Dan was er blijkbaar toch een plan over hoe het moest lopen. Of als we onszelf en elkaar horen verzekeren ‘het komt wel goed, hoor!’ Dan is er blijkbaar toch een plan met betrekking tot het verloop of de uitkomst ergens van.
Onbewust hebben we allerlei plannen min of meer vastgelegd in ons hoofd. Plannen over gezond zijn of blijven (want we schrikken van diagnoses). Plannen over hoeveelheden geld die we moeten verdienen of bezitten (want we schrikken van verliezen of inkomensderving). Plannen over de lengte van ons leven (want we schrikken van een mededeling dat we nog maar x aantal weken of maanden te gaan hebben). Plannen over de toekomst van ons kind (want we schrikken als het een totaal andere wending neemt). Plannen over de lengte en het verloop van een relatie (want we schrikken als die ander de benen neemt). Plannen over hoe een ziekte moet verlopen (want we schrikken als er complicaties zijn). Natuurlijk geeft het helemaal niets dat we wel eens schrikken. Niets menselijks is ons immers vreemd. We kunnen de schrik met compassie, begrip of gewoon vriendelijkheid benaderen.
Maar het is wel heel fijn en rustig om op zulke momenten ook al snel te herkennen dat je niet zozeer schrikt van het feit dat zich voordoet, maar vanwege het plan dat je ongemerkt had. Zoals onze trainee opmerkte toen er een onzekerheid de kop opstak in de aanloop naar de geboorte waar hij over schreef: “oh, blijkbaar was er toch een plan”.
