Zwoegers en ploeteraars worden bewonderd en toegejuicht. Standbeelden worden opgericht voor strijders. Misschien dat sommigen daarom zo graag laten merken (of in ieder geval de indruk geven) dat ze zwoegen en ploeteren en strijden. Willen ze stiekem ook die bewondering en het gejuich en als het even kan een standbeeld.

Mensen die moeiteloos door het leven laveren worden afgeschilderd als lui. Die gunnen we niets. Ze hebben het niet verdiend, in onze ogen. Hoe durven ze zomaar te ‘zijn’ in plaats van nuttig te ‘doen’? Plezier maken mag natuurlijk best, maar wél na gedane arbeid, is de geldende norm. Zelf houd ik ook nog wel eens een score bij. Hoeveel boeken heb ik geschreven de afgelopen jaren? Hoeveel gesprekken gevoerd? Moesten dat er niet meer zijn? Moet ik niet meer doen? Met andere woorden: ben ik wel waardevol genoeg? Blijkbaar heb ik bepaalde verwachtingen van mezelf.

Interessant. Vooral nu we ons in een tijdperk bewegen waarin niet meer voor iedereen (betaald) werk is. Neemt onze waarde als mens dan af? Of kunnen we zien dat iedereen, hoe dan ook, een onmisbaar onderdeel van het geheel is?

Ik zit aan het water en kijk naar jonge fuutjes die rondzwemmen. Zijn zij wel nuttig bezig? Zwemmen ze hard genoeg? Die boom aan de overkant staat daar ook alleen maar een beetje zuurstof te produceren. Doet hij wel genoeg zijn best? Heeft hij een quotum en haalt hij die vandaag? En dan de mensen met een verstandelijke uitdaging die in het tehuis hiernaast hun tijd doorbrengen; dragen zij wel iets bij? Of vormen zij een uitzondering op de ‘gij-zult-zwoegen’-regel? En zo ja, waar ligt dan de grens? En onze kinderen? Worden ze alleen geboren en getraind om later nuttig te zijn? En vanaf welke leeftijd moet dat?

Ik pleit niet voor algehele lethargie, hoor. Het is heerlijk om geïnspireerd actie te ondernemen. Maar laten we onszelf daar vooral niet op voorstaan. Alles en iedereen is even waardevol. Vanaf het moment dat je geboren wordt tot de dood. Wat je ook doet of laat. Al die voorwaarden zijn bedenksels van het menselijke brein. En dat is best fijn om te doorzien.